Program przedmiotu:
Demografia i polityka ludnościowa
Cel nauczania: zapoznanie z metodologią badań ludnościowych oraz przebiegiem procesów demograficznych.
Przedmiot realizowany w formie wykładów i ćwiczeń (30 + 15 godzin)
wykład – teoria, ćwiczenia – zastosowanie metod analizy demograficznych do opisu zjawisk ludnościowych,
realizacja celu nauczania wymaga także samodzielnego studiowania literatury,
samodzielna praca w czasie ćwiczeń.
Sposób zaliczenia przedmiotu:
wykład: egzamin ustny
ćwiczenia: bieżąca ocena pracy na zajęciach.
Wykład:
Przedmiot i zadania demografii w rozwoju społeczno-gospodarczym (1 godzina).
Metodologia badań ludnościowych. Spisy ludności, mikrospisy, badania specjalne, bieżąca ewidencja (2 godziny).
Parametry stanów populacji i współczynniki demograficzne (2 godziny).
Rozwój i rozmieszczenie ludności. Gęstość zaludnienia. Procesy urbanizacyjne (2 godziny).
Struktura ludności według płci i wieku. Typy struktur wieku. Ekonomiczne klasyfikacje wieku. Proces starzenia się ludności. Struktura społeczno-zawodowa (3 godziny).
Małżeństwa i rozwody (2 godziny).
Rozrodczość. Urodzenia. Płodność kobiet (2 godziny).
Zgony. Umieralność ogólna i umieralność niemowląt (2 godziny).
Trwanie życia. Metodologia tablic trwania życia (2 godziny)
Ruch wędrówkowy ludności. Metodologia badań. Klasyfikacja przemieszczeń (3 godziny).
Prognozy demograficzne. Techniki prognozowania. Prognozy biologiczne i pomigracyjne. Prognozowanie rozwoju ludności oraz ruchu naturalnego (2 godziny).
Teorie rozwoju ludności. Modele populacji. Potencjał demograficzny (2 godziny).
Polityka ludnościowa. Istota, środki i metody polityki ludnościowej (3 godziny).
Ewolucja polityki ludnościowej w Polsce (2 godziny).
Ćwiczenia:
Analiza rozwoju i rozmieszczenie ludności (2 godziny).
Obliczanie współczynników demograficznych i ich standaryzacja (2 godziny).
Konstrukcja tablic i metody graficzne w demografii (2 godziny).
Analiza płodności kobiet (2 godziny).
Syntetyczne miary reprodukcji (2 godziny).
Konstrukcja i wykorzystanie tablic trwania życia (2 godziny).
Budowa prognozy demograficznej (3 godziny).
Literatura podstawowa:
J. Z Holzer, Demografia, Warszawa 1994.
Demografia. Metody analizy i prognozowania (red. M. Cieślak), Warszawa 1992.
Literatura uzupełniająca:
E. Rosset, Demografia Polski, Warszawa 1995.
M. Latuch, Demografia społeczno-ekonomiczna, Warszawa 1985.
Teoria przejścia demograficznego (red. M. Okólski), Warszawa 1990.
„Studia Demograficzne”.